Prelegenci, wykłady i panel
Wykłady
dr hab. Tomasz Kruszewski
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Instytut Badań Informacji i Komunikacji
Dr hab. Tomasz Kruszewski, pracownik Katedry Kognitywistyki IBIiK UMK w Toruniu. Zainteresowania badawcze w obszarze współczesnego bibliotekarstwa skupiają się na wątkach komunikacyjnych i symbolicznych jakie niesie w sobie instytucja biblioteki, składająca się z zasobów ludzkich i materialnych.
⭐ Genius loci biblioteki - wybrane elementy psychologii miejsca i instytucji
Miejsce jest punktem albo jest ściśle wytyczone granicami. Nieco inaczej jest z przestrzenią, której granice nie są ostre i jednoznaczne. Nowoczesna biblioteka, której usługi wykraczają poza jej siedzibę i poza fizyczny świat, może więc być określana jako przestrzeń. Myśląc o bibliotece ma się poczucie, że jest to przestrzeń znacząca (konotująca). Właśnie wspomniane poczucie - podejście fenomenologiczne (jak u Yi-Fu Tuana) – jest zaprezentowanym w wystąpieniu podstawowym środkiem poszukiwania znaczeń w przestrzeni biblioteki. Pokrewne jemu jest inne podejście teoretyczne w badaniach nad miejscem, mianowicie z perspektywy Genius loci miejsca (podobnie jak w badaniach Christiana Norberg-Schultza).
dr Paweł Marzec
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Instytut Badań Informacji i Komunikacji
Paweł Marzec – doktor nauk humanistycznych w zakresie bibliologii i informatologii. Pracuje w Instytucie Badań Informacji i Komunikacji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jego zainteresowania badawcze dotyczą oceny jakości serwisów internetowych. Analizuje technologie internetowe wykorzystywane w bibliotekach. W swoich badaniach uwzględnia również problematykę architektury informacji serwisów internetowych oraz analityki internetowej. Jest autorem m.in.: monografii Oceny eksperckie w badaniu użyteczności bibliotecznych serwisów internetowych, Toruń 2019 oraz artykułów w czasopismach „Journal of Academic Librarianship” i „Journal of Librarianship and Information Science”. Jest sekretarzem redakcji czasopisma „Toruńskie Studia Bibliologiczne” (TSB).
⭐ Wykorzystanie sztucznej inteligencji w działalności bibliotek
Rozwój sztucznej inteligencji (ang. artificial inteligence, AI) wprowadza współczesne bibliotekarstwo w nowe obszary. Pojawiają się nowe wyzwania związane z potrzebami i oczekiwaniami użytkowników bibliotek. Nowe zjawiska mogą także wywoływać obawy związane z przyszłością bibliotek oraz zawodu bibliotekarza. Zachodzące obecnie zmiany przypominać mogą czas pojawiania się komputerów osobistych czy też rozwoju sieci Internet. Pojawia się w związku z tym wiele pytań, które dotyczą możliwości zastosowania różnych rozwiązań z zakresu AI.
Wystąpienie będzie dotyczyło roli jaką AI może odegrać w rozwoju usług bibliotecznych. Opisane zostaną obszary działalności bibliotecznej, w których można zastosować różne rozwiązania tej technologii np.:
- wspieranie procesów przetwarzania informacji, zarządzania biblioteką oraz marketingu bibliotecznego;
- wspieranie społeczności naukowej w zakresie zarządzania danymi;
- realizacja usług informacyjnych dla użytkowników;
- edukacja w zakresie kompetencji informacyjnych;
- analiza i wpływanie na działania użytkowników bibliotecznych usług elektronicznych.
W wystąpieniu przedstawione zostaną również przykłady zastosowania w bibliotekach narzędzi wykorzystujących AI np.: wykorzystanie humanoidalnych robotów w udostępnianiu i inwentaryzowaniu zbiorów bibliotecznych, czy też przykłady używania otwartych frameworków AI (np. TensorFlow) w katalogowaniu zbiorów lub kuratorstwie cyfrowym.
Treść wystąpienia zostanie opracowana na podstawie analizy najnowszych publikacji dotyczących rozwoju AI i jej zastosowania w różnych typach bibliotek.
Wystąpienie adresowane jest do wszystkich osób zainteresowanych możliwościami wdrożenia AI w różnych obszarach działalności bibliotek.
Marzenna Wojnar
Od 32 lat zawodowo związana z biblioteką, z czego 11 lat jako dyrektorki Gminnej Biblioteki Publicznej w Lubiczu. Uczestniczka I. rundy Programu Rozwoju Bibliotek, absolwentka programu Kieruj w dobrym stylu, członkini Stowarzyszenia Dyrektorek i Dyrektorów Bibliotek INICJATYWY, zespołu doradczego ds. IV i V Rundy Programu Rozwoju Bibliotek oraz komisji oceniającej wnioski do IV i V. Rundy PRB, przewodnicząca toruńskiego oddziału Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Bibliotekarz Roku 2020 woj. kujawsko-pomorskiego. Lubi pracować z ludźmi i dla ludzi, uważa, że nie ma sprawnie działającego zespołu bez sprawnego i sprawczego lidera. W tym pomaga jej wiedza i kompetencje, które doskonali jako coach. Propagatorka i entuzjastka życia PRO (Permanentny Rozwój Osobisty), bierze udział w licznych szkoleniach, webinariach, sama także dzieli się zdobytą wiedzą prowadząc szkolenia dla pracowników bibliotek oraz tworzy sieci biblioteczne wspierając dyrektorów w bibliotecznej codzienności. Prywatnie mama Macieja i Izabelli, wielbicielka kotów i podróży, czas wolny spędza aktywnie jeżdżąc rowerem MTB lub pracując w ogrodzie.
⭐ Pieniądze ważna rzecz – pozyskiwanie funduszy przez biblioteki
Realizacja ciekawych, innowacyjnych i wartościowych działań w bibliotece wymaga zaangażowania zasobów ludzkich i finansowych. Zazwyczaj sprawa rozbija się właśnie o finanse, których w bibliotekach często brakuje. Bibliotekarze szukają różnych sposobów na pozyskanie środków, które pozwolą na innowacyjne projekty mające na celu wzbogacenie oferty i usług bibliotecznych dla społeczności lokalnych. Programy grantowe dla bibliotek stanowią istotny instrument wspierania ich rozwoju. W wystąpieniu przeanalizuję różnorodne programy grantowe oferowane na poziomie lokalnym i krajowym koncentrując się na ich celach, zakresie oraz wpływie na biblioteki i społeczności, którym służą.
Skupię się na różnorodności programów i korzyściach dla bibliotek wynikających z udziału w nich, takich jak zwiększenie dostępności do wiedzy i kultury, promocja czytelnictwa, rozwój kompetencji cyfrowych oraz budowanie więzi społecznych. W kontekście zmieniających się potrzeb społecznych i technologicznych, omówię również wyzwania związane z aplikowaniem o dotacje oraz efektywne zarządzanie projektami finansowanymi ze środków zewnętrznych.
Natalia Chruścicka
Absolwentka zarządzania informacją i bibliologii oraz kulturoznawstwa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od kilku lat związana z sektorem pozarządowym. Koordynuje autorski projekt Fundacji PVE Dobra Energia „Biblioteki Pełne Dobrej Energii”, którego celem jest promowanie edukacji ekologicznej i zainteresowanie dzieci i młodzieży naukami przyrodniczymi we współpracy z wiejskimi bibliotekami z całej Polski.
⭐ Działania na rzecz edukacji ekologicznej w bibliotekach na przykładzie projektu „Biblioteki Pełne Dobrej Energii”
Projekt "Biblioteki Pełne Dobrej Energii", którego organizatorem jest Fundacja PVE Dobra Energia, powstał, aby we współpracy z bibliotekami promować edukację ekologiczną i inspirować lokalne społeczności do podejmowania działań na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Obecnie projekt skupia się na obszarach wiejskich, gdzie biblioteki odgrywają kluczową rolę jako centra życia społecznego. W ramach konkursu biblioteki otrzymują bezpłatne pakiety 15 książek, na podstawie których przygotowują i realizują działania edukacyjne. Dotychczas w projekcie wzięło udział ponad 70 wiejskich bibliotek z całej Polski, które przeprowadziły łącznie ponad 200 warsztatów ekologicznych dla młodych czytelników, dostarczając wielu przykładów dobrych praktyk. Ambasadorem projektu jest znany z anteny Radia 357 i telewizji Polsat biolog i popularyzator nauki, Adam Zbyryt.
Panel dyskusyjny
Rafał Hetman (prowadzący)
Reporter i twórca internetowy. O 2013 roku opowiada o książkach w mediach społecznościowych i zajmuje się promocją czytelnictwa. Prowadził blog o literaturze faktu CzytamRecenzuje.pl. Jest aktywny na Facebooku, Instagramie, YouTubie. Posiada własny podcast o książkach. Współpracuje z SBP, organizuje szkolenia dla bibliotekarzy i instytucji kultury. Zajmuje się zawodowo prowadzeniem profili w mediach społecznościowych oraz współpracuje z agencjami reklamowymi w całej Polsce. Jest autorem dwóch książek reporterskich wydanych przez Wydawnictwo Czarne. Nominowany do Nagrody im. R. Kapuścińskiego, Nagrody im. Gombrowicza oraz Nagrody Historycznej "Polityki". Aktualnie pracuje nad kolejną książką. Trener szkolenia „Sztuczna inteligencja w codziennej pracy. Darmowe narzędzia, które ułatwią ci życie” i projektu „Sztuczna inteligencja w bibliotece – cyfrowe szanse czy realne zagrożenia?”.
Dr inż. Mariusz Jarocki
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Instytut Badań Informacji i Komunikacji
Doktor w zakresie bibliologii i informatologii, zastępca dyrektora Instytutu Badań Informacji i Komunikacji, redaktor naczelny czasopisma "Toruńskie Studia Bibliologiczne" (TSB), informatyk. Członek towarzystw naukowych: Międzynarodowego Towarzystwa Organizacji Wiedzy (ISKO), Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej (PTKS), Towarzystwa Naukowego w Toruniu (TNT). Autor publikacji: Open Source w bibliotekach w świetle badań publicznych uczelni akademickich w Polsce (2015) oraz Serwisy internetowe instytucji kultury w Polsce (2020). Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na projektowaniu zasobów cyfrowych, ocenie ich jakości, dostępności, użyteczności i funkcjonalności. W swojej działalności naukowej i dydaktycznej koncentruje się także na architekturze informacji stron internetowych i aplikacji mobilnych, programowaniu oraz zastosowaniu sztucznej inteligencji w przetwarzaniu informacji.
Karol Baranowski
Rocznik orwellowski (1984). Od piętnastu lat pracuje na stanowisku bibliotekarza - nauczyciela w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Krakowie, a od jedenastu lat na 1/4 etatu na stanowisku bibliotekarza w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej, w agendzie Arteteka. Prowadzi zajęcia dla seniorów, lekcje biblioteczne i warsztaty dla dzieci i młodzieży, organizuje gry miejskie i gry biblioteczne. Zafascynowany Internetem oraz możliwościami jakie dają nowoczesne technologie w pracy bibliotekarza. Interesuje się narzędziami multimedialnymi oraz mobilnymi, które z wielką ochotą wykorzystuje w codziennej pracy. Tablety, smartfony i komputery to dla niego ważne narzędzia będące ogromną pomocą w codziennej pracy. Organizator, twórca gier miejskich (edukacyjnych, historycznych, literackich). Współorganizator Odjazdowego Bibliotekarza w Krakowie od 2011 roku. Aktywnie działa w Stowarzyszeniu LABiB, które jest platformą zrzeszającą nie tylko bibliotekarzy, ale także animatorów kultury i działaczy. LABiB pozwala na szeroko zakrojoną współpracą pomiędzy bibliotekarzami. Wymianę pomysłów i dzielenie się dobrymi praktykami. Od kilku lat prowadzi swojego bloga pod adresem www.charliethelibrarian.com, na którym głównie porusza tematy związane z literaturą, biblioteką oraz przytacza ciekawostki znalezione w bibliotekach cyfrowych. W październiku i listopadzie 2016 łącznie ponad miesiąc przebywał w Etiopii, gdzie w ramach międzynarodowej pomocy rozwojowej szkolił etiopskich nauczycieli, dyrektorów oraz rodziców z podstaw zarządzania, organizacji i prowadzenia bibliotek szkolnych. W 2019 roku był stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W swoim projekcie odwiedził wszystkie wojewódzkie biblioteki publiczne w Polsce z darmowym szkoleniem „Wirtualna i rozszerzona rzeczywistość w instytucjach kultury”. W swojej pracy stawia na kreatywność, nowatorskie podejście do czytelnika. Nowoczesne technologie, które w połączeniu z doświadczeniem owocują nieszablonowymi rozwiązaniami edukacyjnymi. W 2020 roku został wybrany Bibliotekarzem Roku 2019 w ogólnopolskim konkursie zorganizowanym przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Trener w projekcie SBP „Sztuczna inteligencja w bibliotece – cyfrowe szanse czy realne zagrożenia?”.
⭐ Wykorzystanie sztucznej inteligencji (AI) w bibliotekach – potencjał i wyzwania
Panel dyskusyjny będzie okazją do wymiany poglądów na temat potencjału i zagrożeń związanych z wykorzystaniem AI w bibliotekach, w tym aspektów etycznych takich jak przejrzystość algorytmów, odpowiedzialność za podejmowane decyzje, szacunek dla autonomii użytkowników i równy dostęp do informacji. Celem panelu jest także próba określenia stanowiska dotyczącego odpowiedzialnego wykorzystania AI w bibliotekach.